Ülkemizde bisiklet konusu farklı yönleriyle bilimsel toplantılarda da sıklıkla tartışılmaya başlandı. YÖK’ün öncelikli alanlarından birisi olarak “Sürdürülebilir ve Akıllı Kentler” konusu gelecekte kentlerimizin yöneleceği vizyon anlamında da önem kazanıyor. Kentlerimizde artan nüfus ile birlikte otomobile dayalı ulaşım biçimi, yeni yerleşim alanlarında dahi sürdürülebilir ulaşım yöntemlerinden yoksun tasarlandığı için artık trafikte daha çok zaman geçirmek durumunda kalıyoruz. Yeni yolların hiçbir zaman çözüm olmadığını, o yeni yollar da sıkışınca görüyor ve yollara yenilerini eklemeye başlıyoruz. Bu da özünde sorunu daha da karmaşıklaştırıyor.
2017 yılı trafik çilesinin çözümü noktasında çok tartışılan bir yıl oldu. Her ne kadar trafiğe çıkan araç sayısı ile övünmeye devam etsek de strateji bağlamında bisikletin çözüm olduğunu görmek için Amsterdam ya da Kopenhag’ta yaşamaya gerek olmadığını anladı karar vericilerimiz. Tek sorun karar vericilerin başkalarına salık verdikleri “sağlık için-çevre için-temiz kentler için bisiklete binin” önerisi onların kendisinde karşılık bulamıyor. Bazı istisnalar hariç.
Konya, İzmir, Antalya, Sakarya vb gibi illerin yanında başta Marmaris ve Çaycuma ilçelerinde bisikletin bir ulaşım aracı olarak kullanılması yönünde çok çaba harcanıyor. Bu kentlere baktığımızda aslında bisikletin bu kentlerin geçmişinde zaten ulaşım aracı olarak kullanıldığını görüyoruz. Son olarak Adana’da Büyükşehir Belediyesi ve demokratik kitle örgütlerinin çabaları ile önemli bir hareketlilik var.
Bir konuda sorunların ancak bilimsel yaklaşımlarla aşılabileceğinden hareketle Adana Bisiklet Çalıştayı 24-25 Mayıs 2018 tarihlerinde Adana’da gerçekleşti. Adana Büyükşehir Belediyesi, TMMOB Mimarlar Odası Adana Şubesi, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Adana Şubesi organizasyonda Türkiye’nin farklı bölgelerinden gelen Sivil Toplum Kuruluşları ve kamu kurumu temsilcilerinin katılımı ile bisiklet Adana özelinde masaya yatırıldı.
Bisiklet yolları, bisiklet ulaşımının ihtiyacı olan alt yapılar, bisiklet kenti olmak, kültürel bisiklet turizmi, bisiklet ve eğitim konularının tartışıldığı çalıştay beş atölyede verimli tartışmalar ile tamamlandı. Meslek odaları, üniversiteler ve Büyükşehir Belediyesinin ilgili birimlerinin konunun üzerine kafa yorması, zaten kullanıcı olan Adana halkı ve bisikleti yaşamın her alanına sokma gayretindeki Adana’daki sivil bisikletli topluluklar bir araya gelerek el birliği ile Adana’ya önemli iz bıraktılar.
Şehircilik Şuralarının önemli konusu olan “bisiklet” salt bir rekreasyon ya da spor aracı olmaktan öte, kentlerdeki karbon ayak izinin azaltılması ve sağlık konusundaki önemi nedeniyle de büyükşehirlerimizin önceliklendirmesi gereken konularından birisidir. Kentiçi bisiklet yollarının artık kentlerimizi de bir birbirine bağlayacak bir altyapı ve ağ yaklaşımı ile planlanması en büyük hedef olmalı. İki tekerin başta insan sağlığı ve çevre ile ülke ekonomisine katkısı, ancak bisiklet ve sürdürülebilir erişim sistemlerine yapılacak yatırımlar ile anlaşılacaktır. Kısa sürede sonuç da alınabilecek pilot projelerin artması ve ülkemizin bisiklet dostu kentleriyle anılması dileğiyle.
Doç.Dr. Mustafa Artar
Bartın Pedaldaşlar Bisiklet Kulübü Derneği YK Bşk.
