Bartın ilimizde beklide en fazla haksızlığa uğrayan ilçe Kuruçaşile’dir. Amasra turizm patlamasıyla alıp başını giderken, Ulus güçlü kulisleriyle hizmetten faydalanırken Kurucaşile Kastamonu sınırında küçük ve az hizmet alan bir ilçemizdir. Kurucaşile, Bartın iline 62 km. uzaklıkta 1546 km2 alana kurulmuş yaklaşık 9 bin nüfuslu kuzeyi Karadeniz ve güneyi Bartın ili, doğusu Cide ve batısı Amasra ilçeleri ile çevrili deniz ve ormanların iç içe olduğu küçük ve şirin bir ilçemizdir. 3OOO yıllık bilinen tarihi olan Kuruçaşile ilkçağda Fenikeliler başta olmak üzere Miletoslu ve Megaralı gemiciler tarafından kurulan Kromna adında bir site olduğu çeşitli kaynaklarda belirtilmektedir. İlkçağda Kromna'da para basıldığı bilinmektedir. Kromna kenti Sandal ve Zeytin burunları olmak üzere iki doğal liman arasındaki yarımada da kurulmuştur. Kurucasile'nin bilinen en eski adi KROMNA (CROMNA)'dir.Kromna Anadolu'nun Paflagonya bölgesinde,Karadeniz’in kıyısında kurulmuş,bir eskiçağ kentidir. Kromna , luvi ve Hitit dillerinde,'bas' anlamında KAR sözcüğünün çesitlemerinden olan KRO kökü, insan, halk anlamında UMNA takısını anmasıyla Kromna sözcüğü türetilmiştir.Uç halkı anlamı verilebilir. Bölgenin ilk halklarının Hititler döneminde yasayan ve Paflagon soyundan gelen Pala ve Kaskalar olduğu sanılmaktadır.

Bundan sonra bölgede Fenikeliler, Kayralar ve Akalar görülmektedir. Bu toplulukların amacı Anadolu ve Kafkasya kıyılarındaki bakir, demir ve altın madenlerini isletmek, ton balığı avlamak, kara avcılığı, buğday ve esir ticareti yapmaktı. Roma, Bizans ve Ceneviz hakimiyetinde kalan  Kuruçaşile en son Türk hakimiyetine girmiştir.Tarihi Kromna Kenti'nin merkezi olan Tekkeönü (Hisar) Köyündedir. Tekke önü Kalesine ait kalıntılarla bütünleşen ve kale içinden denize kadar uzanan bir dehliz ile 7 adet Kaya kuyusundan oluşmaktadır. Dönemi bilinmemekle birlikte, kuyuların, Kromna halkınca savaşta erzaklarını saklamak için kullanıldığı, dehlizin gerektiğinde kaleden denize kaçış dehlizi olduğu ve denize açılan kapısının liman yapımı sırasında doldurulduğu söylenmektedir.

KARA TİGİN KURUÇAŞİLE’YE İLK ADIM ATAN TÜRK BEYİ

Kuruçaşile’de görülen ilk Türk komutanı Kutalmış oğlu Süleyman Bey’in komutasındaki Kara Tigin’dir. Yıldırım Beyazıt 1395’te bu bölgeyi Candaroğulları’ndan alarak Osmanlı hâkimiyetine katmıştır. Kurucaşile Osmanlı devleti döneminde Bolu Vilayeti Viranşehir Sancağı Amasra kazasına bağlı bir divan merkezidir. Kurucaşile ilçesine bağlı olan köylerden Tekkeönü,Çambu,Taşlıca da birer divan merkezidir. Kurucaşile’yi idari yapı olarak incelediğimizde Viranşehir Sancağının bir kazası olan Amasra’ya bağlı bir divan merkezi olduğunu görmekteyiz.O dönemde Amasra kazasına bağlı 20 divan merkezi bulunmaktadır.Bu divanlardan Tekkeönü divanı,Çambu divanı,Taşlıca divanı ve Kuma divanı 1910 yılında nahiye merkezi olan Kurucaşile’nin köyleri olup; 1844–1845 temettuat defterlerinde Bolu Eyaleti’ne bağlı Viranşehir Sancağı sınırları içerisinde yer almıştır Kurucaşile Cumhuriyet döneminde Bartın'a bağlı bir bucak oldu.01.09.1957 tarihinde ilçe olmuştur.

Kuruçaşile ilçesinde tarım ve hayvancılığın yanı sıra, maden ocakları ile ahşap tekne yapımcılığı ön plana çıkmıştır. Kurucaşile ahşap tekne yapımcılığının kendine özgü kalitesi, bu el emeği göz nuru mesleğin yaşamasında ve bölge hayatına damgasını vurmasında önemli bir neden olmuştur. Yapımcılığın kalitesi mesleğin devamını, mesleğin devamı ise yapım kalitesini artıran kültür alışverişini sağlamıştır. Kurucaşile de son 30 yıla kadar Osmanlı donanmasının savaş gemilerinden, yük gemilerine kadar pek çok gemi tipi yaratılmıştır. Bu geleneksel meslek son 30 yılda farklı 3 aşama geçirmiştir. Yük gemisi, Balıkçı Teknesi, Yatçılık… Ahşap tekne yapımcılığı, hızla değişen dünya koşullarında varlığını sürdürebilen, usta – çırak eğitimi ile köklü bir meslek olmuştur. Bu geleneksel meslek, 1998 yılında öğretime açılan Ahşap Yat Yapımı Anadolu Meslek Lisesi ile çağdaş bilim ve teknoloji metotları ile beslenen bir yapıya kavuşmuştur. İlçe’ de balıkçılık da önemli boyutlarda yapılmaktadır. Balıkçılıkla geçimini sağlayan nüfus oranı’ da hayli yüksektir. İlçenin en önemli gelir kaynaklarından birisi de fındıktır. Yaklaşık 1100 çiftçi, 6374 dönümlük arazi de fındık tarımı yapılmaktadır.
Araştırma-Güngör Yavuzaslan