TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Faruk ÇELİK tarafından Anayasanın 98. ve İçtüzüğün 99. maddeleri gereğince yazılı olarak yanıtlanmasını rica ederim.
Saygılarımla.
M. Rıza YALÇINKAYA
CHP Bartın Milletvekili
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili kuruluşu olan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu tarafından 18.12.2015 tarihinde “2014-2020 Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Fonu (IPARD) Programı (IPARD II Dönemi)” başlığıyla hibe başvuru çağrısı ilan edilmiştir. IPARD Programı kapsamında 2014-2020 dönemi için kırsal turizm, kültür balıkçılığı, butik oteller, yeme içme tesisleri (restoran, pastane, vb.) hobi bahçeleri, kırsal alanda yapılabilecek tüm spor tesislerine (halı saha, vb.) ve yayla turizmi yatırımlarına; et, süt, meyve, sebze, su ürünlerinin (balıkçılık, soğuk hava deposu, vb.) işlenmesine ve pazarlanmasına, çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesine, yerel ürünlerin (el sanatları vb.) ve küçük ölçekli işletmelerin geliştirilmesine; manda süt ve eti üretimine, yumurta tavukçuluğuna, kaz yetiştiriciliğine ve mantar üretimine hibe verilecektir. Enerji yatırımlarına yüzde 100’e varan hibe desteği sağlanmasının yanında, et ve süt üretimine verilen hibe desteği yüzde 60’tan yüzde 70’e, arıcılık, bitkisel üretim, yöresel ürünlerin işlenmesi, kırsal turizm ve kültür balıkçılığına verilen destek de yüzde 50’den yüzde 65’e çıkarılmıştır. Hibe programda ayrıca kadın girişimcilere, gençlere ve kırsal alanlarda yatırım yapacaklara hibe desteğinde öncelik tanınmasına karar verilmiştir. Program kapsamında hibe desteklerinin tamamının kullanılması durumunda, 2016 yılının sonu itibarıyla 789 milyon Euro Avrupa Birliği fon katkısı ve 263 milyon Euro Türkiye ulusal fon katkısı ile toplam 1 milyar 52 milyon Euro’luk hibe, kırsal yatırımcılara ödenmiş olacaktır.
Kırsal alandaki yatırımcılarımıza yapılacak her türlü hibe desteği, ülkemizin ve illerimizin ekonomik büyümesinin sağlanması, gelir artışının ve istihdamının artması için gereklidir ve var olan kaynaklar çoğaltılmalıdır. Bununla paralel olarak, hibe desteklerinden yararlanacak illerin tespit edilmesinde adil olunmalıdır. Ancak, 2014-2020 IPARD Programı başvuru çağrı ilanında yer alan “Destek Almak Amacıyla Başvuruların Yapılacağı ve Yatırımın Uygulanacağı İller” listesinde belirtilen 42 il arasında maalesef Bartın ilimiz bulunmamaktadır. Göç veren ve işsizliğin yükseldiği Bartın ilimiz, sahip olduğu doğal güzelliklerinin değerlendirilmesi, kırsal turizm imkânı ve kırsal kalkınma yönünden desteklenmesi göz ardı edilmektedir.
Bartın’ın da aralarında bulunduğu bölgemizde sanayileşme, tarımsal ve kırsal kalkınmanın yakalanamaması nedeniyle bölgenin göç vermesinin önü kesilememektedir. Bu durumda, öncelikli olarak fondan yararlandırılması gereken bölgemiz olmasına rağmen yararlandırılmamaktadır. Daha yüksek gelişmişlik düzeyine sahip Bursa, Ankara, Aydın, Balıkesir, Denizli, Konya ve Manisa gibi illerimiz bu hibe programına alınmış olup, Bartın, Karabük ve Zonguldak illerimiz herhalde adı geçen illerden daha gelişmiş kabul edilerek bir cezalandırma yoluna gidilmiştir.
Bölgenin kalkınması için daha önce de Devlet Planlama Müsteşarlığınca Zonguldak-Bartın-Karabük Bölgesel Gelişme Projesi, BRLİ-GERSAR/TÜMAŞ Konsorsiyum firmasına 1 milyon ABD dolar karşılığında hazırlattırılmıştır. Bu projenin hayata geçirilmesi halinde Bartın ve bölge illerine yönelik projenin beklenen sonuçları arasında 113 bin kişiye iş imkânının sağlanacağı ve göçün azalacağı, tarım ve ormancılık faaliyetlerinin dengeye oturacağı, refah, gelişim, işgücü niteliğinde artışların da sağlanacağı belirtilmiştir. Hedefler belirlenmiş ancak Zonguldak-Bartın-Karabük Bölgesel Gelişim Projesi içerisinde başlıklar halinde yer alan bitkisel üretim ve hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık, sanayi, madencilik, ulaştırma, eğitim, turizm ve çevre konularında belirlenen büyüme ve kalkınmanın yakalanması için bir türlü somut adımlar atılmamıştır. Bu projenin bir türlü hayata geçirilememesi nedeniyle maalesef projenin yapımı için harcanan yaklaşık 1 milyon ABD doları da boşa gitmiştir.
Sonuç olarak, son açılan 2014-2020 IPARD Hibe Programında da Bartın ilimizin yer almaması ve bundan dolayı Bartın’da kırsal kalkınmanın hayata geçirilememesi, Bartın’da daha büyük işsizlik, Bartın’dan daha fazla göç ve Bartın’da daha fazla yoksullaşma gibi sonuçların ortaya çıkmasına yol açacaktır. Bartın ilimizin turizm, tarım ve hayvancılık başta olmak üzere sahip olduğu potansiyelini en iyi ve en etkin şekilde değerlendirmesi, bu potansiyelini harekete geçirmesi, kırsal kalkınmasının önünün açılması ve yatırımın teşvik edilmesi için Bartın ilimize yönelik bakış açısının değişmesi, hak ettiği desteği alması gerekmektedir.
Bu bağlamda;
1. 2014-2020 IPARD Hibe Programındaki “Destek Almak Amacıyla Başvuruların Yapılacağı ve Yatırımın Uygulanacağı İller” listesi belirlenirken hangi kriterler göz önüne alınmış, nasıl bir değerlendirme yapılmıştır?
2. 2014-2020 IPARD Programı kapsamında hibe desteği yapılacak 42 il arasında Bartın, Zonguldak ve Karabük illerinin bulunmamasının nedeni nedir?
3. Bartın ilinin de 2014-2020 IPARD Programı kapsamında hibe desteği kapsamına alınmasına ilişkin herhangi bir çalışma yapılmakta mıdır?
