YÖNETİMDE KADIN EKSİKLİĞİ VE BİLİM KADINI PROF.DR.AZİZE TOPER KAYGIN
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de kadın istihdamı, kadınların toplumsal yaşamın her alanında; eğitimde, sağlıkta, karar almada yer alması ve çocukların bu yönde yetiştirilmesi, toplumun tüm kesinlerinin toplumsal cinsiyet eşitliği anlayışı ile bir etkileşim yaratması yönünde çok önemli bir araçtır. Ülkemizde kadınlar; kırsaldan kente olan göçler, eğitim yetersizliği, mesleki eğitim yetersizliği, işgücü piyasasındaki işlerin kadın işi- erkek işi olarak ayrıştırılması, bir yandan toplumsal algı ve değer yargılar, diğer yandan aile ve iş yaşamının uyumlaştırılmasına yönelik yeterli mekanizmaları üretemiyor olmamız ve aile içerisindeki rol ve sorumluluklar nedeniyle çalışma hayatına yeterli düzeyde katılamıyorlar.
TÜİK’in 2013 yılı işgücü verileri yayımlandı. İstatistiklerde gördüğünüz gibi, kadınların istihdam oranları erkeklere göre oldukça geride. Erkeklerde % 65,2 iken; kadınlara baktığımızda %27,1 ile daha gerilerde takip etmektedir. Hizmetler sektörü kadınların erkeklerle bir arada daha fazla iş fırsatı bulduğu bir alan olarak gözlenmektedir. Ancak sanayii ve diğer birçok alanda kadın istihdamı erkeğe oranlar daha düşük dilimlerdedir. Kadınların dünyada olduğu gibi Türkiye’de de, okur- yazarlıktan ziyade, eğitim seviyesi yükseldikçe; yani yükseköğretimden mezuniyet durumu yükseldikçe iş gücüne katılım oranının, aynı oranda ve dolayısıyla istihdama katılma oranının da yükseldiğini görebiliyoruz; ancak, erkekler için bu durum söz konusu değil. Erkeklerde okur- yazar olmayanın da iş gücüne katılma oranı- nın yüksek olduğunu görebiliyoruz, böyle de bir eşitsizlik var. Eğitim durumuna göre baktığımızda, kadınlar yönünden dikkatimi çeken diğer bir husus da lise ve mesleki veya teknik lise mezunlarındaki işsizlik oranının, ilköğretim ve yükseköğretime göre daha yüksek olduğudur. Elbette bu da mesleki eğitim, bir yerde kadının istihdama katılma amacıyla girdiği, tercih ettiği bir eğitim şekli; ancak istihdam yetersizliği nedeniyle işsizlik oranında artış olarak yansımaktadır. Buna göre, kadınların eğitim durumu erkeklere göre nasıl diye baktığımızda, aslında 2002-2003 eğitim-öğretim yılıyla, 2014-2015 yılını karşılaştırdığımız zaman iyi bir gelişme gözüküyor. Veriler bize hemen hemen eşitlendiğini göstermekte. Bu güzel ve sevindirici bir gelişme; ancak kadın açısından değerlendirdiğimiz zaman, az önce söylediğim gibi yükseköğretim seviyesine doğru gittikçe kadınların istihdam oranı artmakta. Dolayısıyla oranın %98, %99 olarak eşitlenmesi aslında memnuniyet verici bir gelişme, ancak eğitim istihdam ilişkisi bakımından değerlendirildiğinde söz konusu eşitliğin devam edemeyeceğine işaret etmektedir. Çünkü kadınların istihdama, iş gücüne katılımı tercih edebilmesi veya girebilmesi için daha üst seviyelerde eğitime ihtiyacı var. 10. Kalkınma Planı’nda kadının iş gücüne katılım oranının, 2018 yılına kadar %34.9’a; istihdam oranının %31’e yükseltilmesini hedeflenmiştir. Yine Ulusal İstihdam Stratejisi Belgesi taslağında, 2023 yılına kadar %41’e yükseltilmesi planlanmaktadır.
Kadının önce sosyal hayata kazandırılması ve sonrasında istihdama dahil edilmesi ciddi bir süreç gerektiriyor. Bu bağlamda her kız çocuğunun dünyada var olan Kadın yöneticiler, Kadın bilimciler ve idari ve merkezi yönetimlerde söz hakkı sahibi olan kadınları örnek alması ve STK larında bu alanda çeşitli hizmetler vermesi gerekmektedir.
Araştırma yaptığınız da kendi alanlarında başarılı, özel kadınlarla karşılaşacağınızı biliyorum. Ama ben size Anadolu’nun bağrından kopmuş ve benim eğitim hayatımdaki yol göstericiliği ile ciddi anlamda gelişmemde katkı sunmuş mükemmel bir yönetici kadını size örnek göstereceğim.
Prof.Dr.Azize TOPER KAYGIN
1970 yılında Malatya’da doğdu. İlk, Orta ve Lise öğrenimini Malatya’da tamamladı. 1988 yılında KTÜ Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü’nü kazandı. 1992 Haziran döneminde lisans öğrenimini tamamlayan Azize TOPER, yeni kurulan ZKÜ Orman Fakültesi’nin açmış olduğu Araştırma Görevliliği sınavını kazanarak, 29.11.1993 tarihinde Bartın Orman Fakültesi’nde göreve başladı. Fakültenin kuruluş ve gelişmesine katkıda bulundu. Bu arada 10.08.1995 tarihinde yüksek lisansını, 10.02.1999 tarihinde doktorasını başarıyla tamamladı. Yüksek lisans ve doktora döneminde birçok lisans dersleri de verdi.
15.11.1999’da Yrd. Doçentlik kadrosuna atandı. 06.10.2001 tarihinde şuan kendisi de bir öğretim üyesi olan Bülent KAYGIN ile evlendi. 06.07.2004 tarihinde Doçentlik kadrosuna atandı. 04.10.2004 tarihinde Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı Başkanı olarak görevlendirildi. Doçentleri temsilen, 03.03.2005 tarihinden itibaren Fakülte Kurulu Üyeliğini, 07.03.2005’den itibaren Fakülte Yönetim Kurulu üyeliğini, Kasım 2009 tarihinde Bartın Üniversitesi’nde Profesörlük kadrosuna atanıncaya kadar sürdürdü. 2006-2008 yılları arasında Etik Kurulu Üyeliği ve Bilimsel Araştırma Projeleri Alt Komisyon Üyeliği yaptı. 2008 yılında Bartın Üniversitesi kurulunca Bartın Orman Fakültesi bu üniversite bünyesinde yer almıştır.
2009 yılında Bartın Üniversitesi Yönetim Kurulu üyeliğine seçildi. 12 Mart 2010 tarihinden itibaren Rektör Yardımcılığı görevine getirildi ve Üniversite Senatosuna girdi. Aynı yıl Orman Fakültesi Fakülte Kurulu Üyeliğine yeniden seçildi. 2010 yılından itibaren Batı Karadeniz Kalkınma Kurulu Üyeliğini, 2011 yılından beri ise Bartın Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi Yönetim Kurulu Üyeliğini sürdürmektedir. Alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası dergilerde editörlük, yayın kurulu üyeliği, danışma kurulu üyeliği ve hakemlik yaptı. SCI kapsamında yazılmış makalelerine 2003 ve 2004 yıllarında ZKÜ, 2003-2010 yılları arasında ise TÜBİTAK tarafından Yurt Dışı Bilimsel Yayınları Teşvik Ödülleri verildi.
OGM personeline farklı tarihlerde “Ormanların zararlı böcekleri ve mücadele yöntemleri” kapsamında seminerler verdi. Sempozyum ve kongrelerin bilim ve düzenleme kurullarında görev aldı, oturum başkanlığı yaptı. 4 Üniversite Bilimsel Araştırma Projesinde Yürütücü, 2 Üniversite Bilimsel Araştırma Projesinde Araştırmacı, 2 TÜBİTAK ve 1 DPT Projesinde Yürütücü olarak görev yapmıştır. Türkiye Entomoloji Derneği Üniversite Temsilciliği görevini sürdürmekte olup, Orman Mühendisleri Odası üyesidir.
Yurt içinde ve yurt dışında birçok kongre, sempozyum, konferanslarda bildirileri, ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayınlanmış makaleleri olan Azize TOPER KAYGIN’ın “Zooloji”, “Endüstriyel Odun Zararlıları”, “Entomolojik Terimler Sözlüğü” kitapları ve “Bitki Koruma”, “Odun Zararlıları” ve “Ormaniçi Su Ürünleri” ders notları eserlerinden bazılarıdır. Türkiye’de Orman Entomolojisi ve Koruma alanında yetişen ilk bayan profesördür. İki erkek (ikiz) çocuk sahibidir. Yabancı dili İngilizcedir.