Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun 1 Mayıs 2015 tarihinde yürürlüğe girdi. Artık istenmeyen SMS'lerden kurtuluyoruz müjdesi verildi. Ancak bir aylık uygulama bir aylık uygulama gösterdiki bu kanun bizi istenmeyen mesajlardan korumayacak. Peki neden?
Esasında Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 50/5 hükmü " Abonenin önceden izni alınmadan otomatik arama makineleri, fakslar, elektronik posta, kısa mesaj gibi elektronik haberleşme vasıtalarının kullanılması suretiyle doğrudan pazarlama, siyasi propaganda veya cinsel içerik iletimi gibi maksatlarla istek dışı haberleşme yapılması halinde, abone ve kullanıcılara gelen her bir mesajı bundan sonrası için almayı reddetme hakkı kolay bir yolla ve ücretsiz olarak sağlanır." tüketicilerin GSM firmalarından talepleri halinde ticari elektronik iletilerden kurtulmalarına imkan vermekteydi. Bu düzenlemeye rağmen istenmeyen SMS'ler azalmak bir yana dursun giderek artmıştı. Yeni kanun onay alınmadan gönderilen ticari iletiler için onay şartı getirse de geçici madde ile kanunun yürürlüğünden önce onay(!) alınarak oluşturulmuş veri tabanlarına SMS gönderilebilmesine imkan tanımıştır. Cumhurbaşkanlığı seçimi esnasında gönderilen SMS'ler zaten birilerinin elinde tüm Türkiye'nin verilerinin olduğunu gösterdi. Bu geçici madde kanunun amacıyla bağdaşmamakta ve istenmeyen SMS'lerin yine gönderilebilmesini meşru kılmaktadır.
Bireysel Hatlardan Atılan Reklam Mesajları
Son zamanlarda 05xx-xxxxxxx şeklinde olan bireysel telefon numaralarından reklam mesajları almaya başladık. Kanun bu mesajları kapsamamakta. Ayrıca bu mesajların gönderildiği hatların başkalarının üzerine usulsüz şekilde açılmış hatlar olma ihtimali de bulunmaktadır. Bazı uyanıklar kanundaki boşluğu görerek ki bunların içinde büyük firmalar dahi var bu hatlardan mesajlar göndermeye başladı. Bu numaralarla ilgili GSM operatörlerine başvurduğunuzda ticari hat görünmediğinden engellenmemektedir. Engellense dahi böyle bir sürü bireysel hat olduğundan engelleme etkisiz kalmaktadır. Peki o zaman ne yapmalı? 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu md. 60/4 hükmü şu şekildedir “ Elektronik haberleşme hizmeti sunan bir işletmeci ile abonelik sözleşmesi yapan gerçek ve tüzel kişiler faaliyetlerinin gereği olarak aldıkları hizmeti üçüncü kişilere ücretli veya ücretsiz verebilir. Aboneler yararlandıkları hizmeti ticaret amacıyla üçüncü kişilere sunamazlar. Aksine davrananların abonelik sözleşmeleri iptal edilir.” Görüleceği üzere bireysel hatların ticari amaçla kullanılamaz. Kullanılırsa bunların kapatılması gerekir. Bu numaraları GSM operatörlerine ve BTK bildirerek kapattırabilirsiniz. Ancak bu iş de bataklıkta sinek avlamak gibi etkisiz kalacaktır. Genel olarak ne yapılması gerektiği hususunu aşağıda açıklayacağım ama bu konuda bahsettiğim yol etkisiz de olsa denenebilir.
Spam Mesaj Gönderenler Telefon Numaramızı Nereden Buluyor?
İster ticari hat olsun, ister bireysel hat bu mesaj gönderenler telefon numaramızı nereden buluyor? Asıl mesele bu? Yukarıda tek tek numaraları kapattırmanın bataklıkta sinek avlamak olduğunu söylemiştim. Peki bataklığı nasıl kuruturuz? Hiç alakamız olmayan banka telefon numaramızı nereden buluyor, bireysel hatlardan reklam mesajı atanlar telefon numaramızı nasıl ele geçiriyor? Bu durumda benim aklama gelen ihtimaller şunlar;
1- GSM firmalarının güvenlik zafiyeti var.
2- GSM firmaları numaraları dışarıyla paylaşıyor.
3- Telefon numaralarının paylaşıldığı, satıldığı veri hırsızlığı yapıldığı bir platform, bir yapı var.
Şüphemin GSM firmalarına yoğunlaşma sebebi yeni hatlara bile bu mesajların geliyor olmasıdır. GSM firmalarının güvenilirliği zayıf olmakla birlikte usulsüz olarak veri kaydeden ve bunları paylaşan, satan kişi ve kurumların da mevcut olduğunu düşünüyorum. Telefon numaramız kişisel veridir ve bu numaranın paylaşılması suçtur. Şöyle ki TCK md 135/1 hükmü “Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.” Yine TCK md. 136/1 hükmü “Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” Görüleceği üzere kişisel verilerin kaydedilmesi, başkasına verilmesi, yayılması ve ele geçirilmesi suçtur. Bu hükümlere dayanarak size mesaj gönderenler hakkında suç duyurusunda bulunduğunuz takdirde ve özellikle bu konuda bir emsal karar çıktığında bu kadar kolay spam mesaj gönderilemeyecektir. En azından gönderen gönderirken bir kez daha düşünecektir.