Hayatımıza rehber olacak sünnetler

Peygamberler Sultanı, yolda insanlara zarar verme ihtimali olan bir cismi kaldırmayı imanın belirtisi olarak görüyordu.

Allah Resulü, yemekten önce ellerini, yemekten sonra hem ellerini hem de ağzını yıkardı.

Efendimiz, yemeğe besmeleyle başlar, kendi önüne gelen yerden yer ve sonunda verdiği bütün nimetler için Allah’a şükrünü ifade etmek üzere “Elhamdülillah” derdi.

Allah Resulü, vefat etmiş insanların hep hayırla yad edilmesini tavsiye ederlerdi.

Peygamberimiz, insanlara hediyeler verir, onların hediyelerini kabul eder ve hediyelerine ya aynıyla veya çok daha iyisiyle karşılık verirdi.

Peygamber Efendimiz tane tane konuşurdu. İyice kavransın diye önemli meseleleri üç defa tekrar ederdi.

Efendimiz, insanlara şaka yapardı. Ancak şakalarında asla yalan olmaz, gerçeğin farklı tonda bir parıltısı görülürdü.

Allah Resulü, bir hak zayi olmadıkça halim-selim bir insandı. O’ndan asla kötü söz, kaba ifade ve hakaret duyulmamıştır.

Efendimiz, beden, elbise, yiyecek, giyecek, ev ve sokak temizliğinin yanında kalb ve ruh temizliğine de önem verirdi. Bu iki temizliği ifade etmek üzere, “Temizlik imanın yarısıdır” ve “Müslüman elinden ve dilinden diğer Müslümanların emin olduğu insandır.” buyurmuştu.

İnsanlara emeklerinin karşılığını hemen verirdi. Bunu ahlak olarak Müslümanlara da tavsiye ederdi: “İşçinin ücretini alnının teri kurumadan veriniz.”

Peygamberimiz, sık sık çarşıya ve pazara çıkıp dükkanlara uğrardı. Esnafa tartıyı nasıl yapacaklarını gösterir ve dürüst olmalarını tavsiye ederdi.

Allah Resulü, komşu haklarına karşı son derece dikkatliydi. “Komşusu açken kendisi tok yatan bizden değildir” buyurarak komşuluk ilişkilerinde sınırı çok ileriye koymuştu.

Efendimiz, evleneceklere imkanları ölçüsünde yardım ederdi. İyi insanlarla evlenme hususunda teşvikleri ve arabuluculukları vardı.

O, devrinde de daha sonra da seviyesi yakalanamayan bir adalet zirvesiydi. Adalette sembol haline gelen Hz. Ömer, adaleti O’ndan öğrenmişti.

Efendimiz, tevazuda da zirveyi temsil ediyordu. Karşısında titreyen bir adama, “Korkma! Ben kral değilim. Kureyş’ten kuru ekmek yiyen bir kadının oğluyum.” demişti.

Hayvanlara merhametli davranır; onlara eziyet edilmemesini, fazla yük yüklenilmemesini ve iyi bakılmasını emrederdi.

Allah Resulü, dünya ve ahiret adına bir faydası olmayan boş sözlerden kaçınırdı. Bu konuda, “Faydasız şeyleri terk etmesi, bir kişinin Müslümanlığının güzel olmasındandır.” buyurmuştu.

O, acıkmadan yemez, karnı tam doymadan da yemekten kalkardı. “Karnınız iyice acıkmadan yemeğe oturmayın; tam doymadan da kalkın” ifadesi, O’nun bu konuda tüm insanlığa yol gösteren bir beyanıdır.

Gönüllerin Efendisi, insanların toplu bulunduğu yerlere ve mescidlere güzel kokular kullanarak giderdi. Bunu insanlara da tavsiye eden Allah Resulü, “Soğan ve sarımsak yiyen insanlar, bu kokuları kaybolmadan mescidimize gelmesin” buyuruyordu.

Sevgili Peygamberimiz, insanlar arasında, renk, dil, soy-sop, zenginlik ve yoksulluk gibi sebeplerden dolayı ayırımcılık yapmazdı. Bu konuda bize yol gösteren ifadesi şu şekildedir: “Ey insanlar! İyi biliniz ki Rabbiniz birdir; atanız da birdir (Bütün insanlar Adem’den; o da topraktandır). Arab’ın Arap olmayana, Arap olmayanın da Arab’a; beyazın siyaha, siyahın da beyaza Allah korkusu ve sevgisi dışında hiçbir üstünlüğü yoktur.”

Günümüzde, özellikle kişisel çıkarlar ön planda tutuluyor ve her­kes “kendi yağıyla” kavruluyor. Böyle bir devirde İslâmi­yetin sıla-i rahmi, yani akrabalar arasın­da­ki münasebetlerin sağlıklı bir şekilde devamını farz kılmasının ne ka­dar hayatî bir önem taşıdığı bir defa daha ortaya çıkıyor.

Kur’ân-ı Kerimde akrabaya iyilik etmek, Allah’a, Resulüne ve an­ne-babaya itaatten sonra zikredilir. Bu ise, mü’minin üzerine bü­yük bir sorumluluk getirir. (İsrâ Sûresi, 26)

Akraba ziyaretlerini değişik şekillerde devam ettirmek mümkün­dür. Yakında ise fırsat buldukça ziyaretlerine gitmek, hal ve hatırlarını sor­mak, gerektiğinde yardımlarına koşmak, ihtiyaçları varsa elden gel­diği kadar gidermeye çalışmak; uzakta ise telefonlaşmak, mek­tup­laş­mak veya selâm göndermek gibi yollarla ilişkiyi devam ettir­mek ge­rekir.

Bu bağ, kişinin hem dünyası, hem de dini için önemlidir. İnsanın rız­kının bereketlenmesi ve ömrünün nurlanması bakımından apayrı bir yeri olduğu gibi, âhirete ait mükâfatı ve sorumluluğu açısından da ih­mal edilmemesi gereken bir görevdir. (Buharî, Edeb, 12)

Pekçoğumuz akraba ziyaretlerinin ve irtibatın tek taraflı oluşun­dan şikâyet ederiz. Veya karşı taraftan karşılık görmediğimizden ya­kınırız. Ayrıca bizler bir iki defa gidip geldiğimiz veya telefonlaşıp aradığı­mız halde muhatabımızın ihmalini bahane ederek arayı soğutmakta zarar görmeyiz.

Ey Rabbimiz! Bütün ihtiyaçlarımızı gider. Günahlarımızı temizle, bizi katındaki en yüce derecelere çıkar. O rahmetinin hürmetine hayatta iken de öldükten sonra da düşünülebilecek bütün hayırların en yücesine ulaştır. Kalbi, gönlü kırıkların, ihtiyaç sahiplerinin imdadına koşmayı bizlere nasip eyle.

Gam, keder, elem, tasa, gurbet

Hasret, dertler geçip gider elbet

Bir merhaba, acı kahve, hatır sorma ve

Dostluklar sürer elbet.

Sımsıkı sev sen, sevmeyi

Bazen almadan da vermeyi

İstanbul şehri malın olsa

Ölümden öteye köy yok ya.

Gün olur devran döner,

Akar seller kalır pullar, kavuşuruz

Eser yeller, yağar karlar,

Gelir bahar, açar güller koklaşırız.

Sultan Süleyman'a kalmamış,

Ha babam dönen şu dünya.

Babanın tapulu malı olsa,

Kefenin cebinde yer yok ya.

Papazın eşeğini kovala dur,

Ali'nin külahını Veli'ye uydur.

Aldat dur, aldan dur

Oğlum hayat bu mudur?

İşte ağaç, işte deniz, işte toprak

İşte, hayat budur oğlum...

Başını dik tut, hiç eğme sen

Aklına ve yüreğine güven.

Çağını bil, çağına yakış

Güzelliklerle yarış.

 

 

Peygamberimiz, daima güler yüzlü, iyi ve yumuşak huylu idi. Kaba ve katı yürekli değildi. Bağırıp çağırmaz, kötü laf etmez, başkalarını ayıplamazdı. Hoşlanmadığı şeyleri görmezlikten gelirdi. Ondan bir şey uman hayal kırıklığına uğramazdı. Kendisini üç şeyden men etmişti: Münakaşa, mübalağa ve gereksiz konuşmalardan. Şu üç hususta da halk ile münasebeti kesmişti: Kimseyi ayıplamaz, başkasının kusurlarını araştırmaz, sevap ümit ettiği mevzuun dışında konuşmazdı. Konuştuğunda muhatapları sanki başları üzerinde kuş varmış gibi başlarını eğerek ve dikkatle O’nu dinlerlerdi. O konuştuğunda meclistekiler susar, O sustuğunda da halk konuşurdu.

Rasulullah'ın huzurunda çekişilmezdi. Ashabının güldüğüne güler, hayret ettiğine de hayret ederdi. Yabancı birisi konuşma ve isteğinde kaba davrandığında sabır gösterirdi. Arkadaşları böyle bir yabancıya çıkıştıklarında kendilerine: “İhtiyaç sahibini gördüğünüz vakit ona yardım ediniz.” buyururdu.

Yermük Savaşı’da vuku bulan bir hâdise; sahabilerin şehadet şerbeti içerken bile birbirlerine nasıl sıkı sıkıya bağlı olduklarını ve kendilerini kardeşlerine nasıl tercih ettiklerini göstermektedir.

Şöyle ki; Hz. Huzeyfetü’l-Adevî isimli sahabi, harpte kahramanca savaşan amcasının oğlunun yaralanarak yere düştüğünü görür. Yanında bir miktar su vardır. Yere düşerek inlemeye başlayan amcasının oğlunun yanına yaklaşır. Suyu ona vereceği sırada, başka bir yaralının “Su!... Su!” diye inlediği duyulur. Şehadet şerbetini içmek üzere olan amcasının oğlu, hemen Hz. Huzeyfe'ye eliyle işaret ederek suyu ona götürmesini ister. Hazreti Huzeyfe suyu hemen ona götürür. O anda başka bir yaralı yine ölüm anındadır. O da “Su! Su!” diye inlemektedir...

Suyu içmek üzere olan ikinci yaralı da Hazreti Huzeyfe'ye eliyle işaret ederek suyu öbür kardeşine götürmesini söyler. Hazreti Huzeyfe suyu alarak üçüncü yaralının yanına yaklaştığında, vefat etmiş olduğunu görür. Hemen kendisine en yakın olan ikinci yaralıya suyu götürmek için koştuğunda, onun da ahirete göçmüş olduğunu anlar. Bu sefer bari amcamın oğlu içsin diyerek, amcasının oğlunun yanına gelir ki o da vefat etmiştir.

Hiç kimseye nasip olmayan su, böylece Hazreti Huzeyfe'nin elinde kalır...

 

Allah dostlarından Abdülkadir Geylani Hazretleri bizlere şu nasihatte bulunuyor:

Haram yemek kalbi öldürür. Helâl yemek ise ihya eder. Lokma vardır seni dünya ile; lokma vardır seni âhiretle meşgul eder. Yine lokma vardır, seni dünyâ ve âhiretin Yaratanı'na rağbet ettirir.

Nefsinle mücadele hususunda sana yardım edenle arkadaş ol. Onun sohbetlerinde bulun. Nefsinin azmasına yardım edenle arkadaş olma. Önce kendi nefsinle meşgul ol, kendi nefsine faydalı ol ve kendi nefsini düzelt. Sonra başkalarıyla meşgul ol. Başkalarını aydınlattığı hâlde kendini eritip bitiren mum gibi olma.

Ey Allah yolunda güzel ameller işlemek isteyen kişi! İhlâslı ol! Aksi hâlde, boşuna yorulmuş olursun.

Peygamber Efendimiz şöyle buyuruyorlar: “Allah yolunda akşamın karanlığında ya da sabahın serinliğinde hayırlı bir işi yapmak ve kötülüklerle mücadele etmek için yola çıkmak, dünya ve içindeki her şeyden daha hayırlıdır.” (Riyazü’s-Salihin, Erkam Yayınları)

1. Allah yolunda özellikle de bire binlerin verildiği şu mübarek günlerde hayırlı bir işi yapmak için hâlâ bekliyor musunuz?

2. Kötülükler virüs gibidir, kimse mücadele etmezse herkesi hasta eder.

3. Sabah ve akşamdan kasıt bütün zamanlardır. Er kişi zamanın her diliminde Allah için yollarda olandır.

Zaman zaman tökezlemek, ara sıra sürçmek, yer yer devrilmek ve bazen şeytana aldanıp bir günah çukuruna düşmek her insan için söz konusudur. Ne var ki, iyiliğe kilitlenmiş bir yiğit, daha günaha kapaklandığı ilk anda seccadesine koşar, cürmüne hiç hayat hakkı tanımaz, onu hemen tövbe ile boğar ve en kısa sürede namaz, oruç, hac, sadaka, iman hizmetine yönelik meşguliyetler gibi salih ameller vesilesiyle günah kirlerinden arınır.

Anne-babalar, çocuklarının Allah’a inanmasında ve bağlanmasında en önemli vasıtadırlar. Şayet anne-baba İslam’a lakayt, ilgisiz, ihmalkar, dini konularla alay eden ya da antipatisi olan kişiler ise çocuklarına inanma hususunda zarar verirler. Çocukların dine inanma ihtiyaçları sekteye uğrar ve ardından onların yanlış ve zararlı şeylere inanmalarına yol açar. Anne-babalar bu noktada çocuklarını İslam’dan uzak bir yola sevk ederler.

Çocukları omuzunda taşıyan, öpüp okşayan, onlarla şakalaşan Peygamber Efendimiz’in torununu sırtına alarak mescide gelmesi, torunu yanındayken namaz kılması bize güzel bir misal teşkil eder. Bugün camilerden çocukların dışarıya çıkarılmasının tersine Peygamberimiz çocukları mescide getiren bir insandı. Çocuklara ikramı ve onların terbiyelerini güzelleştirmeyi emreden Hz. Peygamber, insanlara emrettiklerini kendi hayatında da tatbik etmekteydi. Peygamberimizi “Çocuklarına ve ailesine karşı insanların en şefkatlisi” olarak vasıflandıran Hz. Enes, “Ailesine karşı ondan şefkatli olan hiç kimseyi görmedim.” demektedir.