6,5 YIL

- Yaşam uzunluğu

- Yetişkin okur-yazar oranı,

- Okullarda kayıtlı öğrenci sayısı yüzdesi,

- ABD Doları üzerinden Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Dağılımı.

2013 yılı insani gelişmişlik endeksinde yer alan 148 ülke arasında Türkiye 90. Sırada yer alıyor. Norveç, Avustralya ve Yeni Zellanda İGE verilerine göre en iyi durumdalar. Diğer ülkelerle karşılaştırmalı baktığımızda sorunu daha açık görebiliyoruz. Türkiye’nin İnsani Gelişme Endeksi notu Endenozya ve Nijerya’dan iyi Meksika’dan zayıftır. İran az bir farkla bizden daha iyi, ekonomik kriz geçiren Yunanistan ise bizden çok daha iyidir.

Ülkemizin bu sıralamalarda geride kalmasında ortalama eğitim süresinin 2010 yılı itibariyle 6,5 yıl olması en büyük etkendir. 2000 yılında bu rakam 5,5 yıldı. 10 yılda ancak ortalama 1 yıl artırılabildi. 2014 yılı içinse bu süre 7,4 olarak tahmin ediliyor. Yine de Ortalama eğitim süresi 12,6 olan Norveç’in, 12,2 olan Almanya’nın ve 11 yıl olan İsviçre’nin çok gerisinde gözüküyoruz. Türkiye'de ortalama eğitim süresi OECD ülkelerinin sürelerinin neredeyse yarısına denk geliyor. Yeni üniversitelerin açılması, zorunlu eğitimin 12 yıla çıkarılması bu süreyi artıracaktır. Ama anaokullarının zorunlu olmaktan çıkarılması da en büyük handikap olacaktır. Anaokullarının 1 değil 2 yıl ve zorunlu olması hem çocuklarımızı ileriki yıllara daha iyi hazırlanmalarına fayda sağlayacaktır hem de ortalama eğitim süresini artıracaktır. Çünkü anaokulu eğitimi ile sonraki eğitim arasında başarı yönünden kuvvetli bir bağ vardır.

Eğitim bu anlamda ülkemizde en büyük sorun olarak gözüküyor, her ne kadar 2004 yılından itibaren eğitim bütçesi savunma bütçesinin önüne geçip en çok payı alsa da demek ki yeterli değil.

30 yıl içinde Türkiye'de ortalama eğitim süresi yaklaşık 4 yıl, beklenen okula devam süresi yaklaşık 5 yıl artmış durumda. Ama bu yeterli değil. Nüfusun ve işgücünün ortalama eğitim süresi, bilim ve iş dünyasında önem verilen bir gösterge olarak kabul ediliyor. Bir ülkede bu sürenin yüksek olması, ekonomik büyümeyi hızlandırıyor, işçilerin verimliliğini artırıyor. Temennimiz odur ki ortalama eğitim süresinin 10 yıla çıkması ülkemizde yaşanan kronik sorunların yok edilmesinde en büyük etken olacaktır.

Bir başka etken ise Yaşam Uzunluğu. Sağlıkta yaşam süresi son 20 yılda 10 yıl artarak 75 yıla çıkmıştır. Dünya Sağlık Örgütü istatistiklerine göre, Türkiye'de ortalama yaşam süresi 75 yıl iken, Türk kadınları 78 yıl, erkekleri ise 72 yıl yaşıyor. Türkiye'de yaşayanların, sağlığı tehlikeye atacak alışkanlıklardan uzak durması halinde, ortalama yaşam süresi 80'li yaşlarda bulunan yüksek gelirli ülkeler seviyesine mutlaka çıkacak ve İGE endeksindeki yerimiz yukarılara tırmanacaktır.